Şubat ve Mart ayları ateş elementine baktığımız aylar. Aynı zamanda kafamızı göğe çevirip kuşları beklemeye başladığımız ve ağaçların kış sürgünlerinin yeşil yeşil kabarmasını takip ettiğimiz zamanlar. Hava kimi zaman güneşli kimi zaman hayli serin ve yağışlı. Yağmur ve soğuk bizi biraz yavaşlatsa da yaptığımız şeyler çoğunlukla aynı. Akışımız her zamanki gibi. Sabah birlikte kısa bir oyun saatinin ardından, ormana gidenler ve Permakamp’ta kalanlar olarak ikiye ayrılıyoruz. Ormana gidenleri kardelenler ve çuhalar karşılayacak, çamurlu orman zemininde bol bol kayacaklar. Geride kalanlar ise öğle yemeği hazırlayanlar ve bahçede çalışanlar olarak ikiye ayrılıyorlar. Elementimiz ateş; o yüzden bahçedeki kerpiç fırın gürül gürül yanmakta. Mutfak ekibindekiler öğlen yiyecekleri ekşi maya mini pidelerini hazırlayacaklar ve büyük fırında pişirecekler. Elbette bir Permakamp klasiği olarak sebze çorbası ve sobada pişen mercimek yemeği var menüde. Yemeklerimizi mümkün mertebe ateşte pişiriyoruz.

Ekim ayından bu yana yeniden beraberiz. Üzerimizde pandeminin verdiği ağır rehavetten çok tekrar birlikte olmanın güzel enerjisi var. Bu yazı, her zamankinden biraz farklı olarak bir günü özetleyen bir yazı değil de, nasıl ve nelerle başladığımızı paylaştığım bir yazı olacak. Hızlı bir giriş yapmaktansa yumuşak ve sakin bir ritimle başlamayı tercih ettik. Bildik rutinlerimizle başladık. Elbette güne yine iki gruba ayrılarak başlıyoruz. Bir ekip orman yürüyüşüne giderken, diğer ekip Permakamp’ta kalıyor. Orman yürüyüşü ve atölyeler yaklaşık 10:30 suları başlıyor. Kampta kalan ekip öğle yemeğini yetiştireceği için biraz acelemiz oluyor. İkiyi ayrılıyoruz yine.

Yeni Okul 5., 6. ve 7. Sınıf öğrencileri bizimle beraberdi bugün. Hava güneşli; böyle günlerde hep olduğu gibi sabah her yeri incecik buz ve kırağı sarmış halde. Bugün Permakamp ekibi gençler için hazırlanıyor. Hem heyecan verici ve zevkli, hem de zor. Gençlere kendimizi beğendirmek pek kolay değil ?. Çalışırken devamlı yaratıcı ve esnek olmak gerekiyor. Zira gençler hem kendi sınırlarını hem de sizinkileri her daim aşmak konusunda kararlılar...

Yeni Okul 2. Sınıf, 3. Sınıf ve 4. Sınıf öğrencileri bizimle beraberdi bugün.Sabah saatleri serin yine, her yeri incecik bir kırağı sarmış, ancak hava pırıl pırıl güneşli. Gün soğuk başlasa da öğleye doğru ısınacağı belli. Çocuklar her zamanki gibi Permakamp’a koşarak giriyorlar. Akıllarında bir an önce oyuna başlamak var. Her birinin yapmak istediği şeyler farklı ve Permakamp’a özgü. Kimi çukur açacak, kimi ağaç eve çıkacak, kimisi hurdalıkta oyun kuracak, kimisi de derenin yakınında ağaçlarla saklı gizli bölgede oynayacak. Her çocuk, yakınında bir öğretmeni, kendi oyununa başlıyor. Yaklaşık 30 dakikaları var serbest oynamak için. Saat 10:30 olunca 4. Sınıf öğrencileri Mehmet ve öğretmenleri ile beraber orman yürüyüşüne çıkıyorlar. Ormanda her bir çocuk orman hayvanları için bir barınak yapmaya karar veriyorlar ve hem hayvanlar için hem de kendileri için pek şahane mini mini barınaklar inşa ediyorlar ormadan.

Yeni Okul Hazırlık Sınıfı ve 1. Sınıf öğrencileri bugün bizimle beraberdiler.Kuru ve güneşli bir gün yine. Ancak hafta sonu kar yağmış olduğu için zemin ıslak ve yumuşak. Permakamp’ta bu sıralar ateş elementini işliyoruz, o yüzden işimiz çok.  

Şubat ayı yağmurlu ama kara kış ve soğuk kendini göstermedi henüz. Bu aralar lodos, güneş ve rüzgar etkili. Bu dönem elementimiz ateş. Şubat ve Mart aylarında ateşle meşgul olacağız sıkça.  

Yağmur dolayısıyla Permakamp yerleşkesinde yoğun çamur var. Bir sürü su birikintisi var içinde oynanacak. Orman yürüyüşlerimizde çayıra açılan yeni rotamız da çamur ve balçıkla dolu; bu yüzden kimi zaman aynı bugün olduğu gibi eski rotamızdan yürüyüp orman barınağımıza çıkıyoruz. Bu yürüyüş rotasından çoban ve sürüsü geçmediği için toprak zemini daha sert ve yapraklarla kaplı; yürümek daha kolay ve çamur çok daha az, balçık alanlarsa neredeyse hiç yok. 

Meşe Palamudu Anaokulu ve Yeniokul’un Hazırlık B sınıfı bugün bizimleydi. Kasım ayının ilk haftası, havalar hiç olmadığı kadar güneşli ve ılık gidiyor. Her ne kadar güneşli ve ılık havaları sevsek de mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava durumu aynı zamanda kaygılandırmaya devam ediyor.

YeniOkul’dan 5. Sınıf, 6. Sınıf ve 7. Sınıflar bizimleydiler bugün. Bugün hava bulutlu ama ılık. Ağaçlar yavaşça renk değiştirmeye başladılar bile. Her yer çıtır çıtır yaprak. Permakamp’a varan gençlerin akıllarında bin tilki var dolanan. Yapacak işleri, uygulayacak planları var. Uzun yolculuk sonrası önce biraz serbest zaman. 15 dakikalık serbest zamanın ardından orman grubu ve Permakamp’ta kalan grup olarak ikiye ayrılıyoruz rutinimiz üzerine. 7. Sınıf öğrencileri Mehmet ve öğretmenleri eşliğinde orman yürüyüşüne çıkıyorlar. 5. ve 6. Sınıflar Permakamp’ta kalıyor.

Yeniokul’dan 2. Sınıf, 3. Sınıf ve 4. Sınıf öğrencileri bizimle beraberdi bugün. Kampa büyük bir heyecanla ve koşarak girdiler. Hem biz onları hem onlar Permakamp’ı çok özlemişti. Güne birbirimizi kucaklayarak başladık. Permakamp’taki yenilikler çocukların hemen dikkatini çekti. Büyük bir heyecanla oyun alanına geçtiler önce. 15 dakika serbest zaman geçirdikten sonra iki gruba ayrıldılar, bildikleri rutin çalışma sistemimiz doğrultusunda. 2. Sınıf ve 3. Sınıf öğrencileri öğretmenleriyle birlikte orman yürüyüşüne çıktılar, Mehmet ve Seteney’in eşliğinde.

4. Sınıf öğrencileri ise Permakamp’ta kaldılar. Bu sene öğrenciler okuldan sandviç getirmiyorlar ve öğlen yiyecekleri yemekleri sabah mutfak atölyesinde kendileri pişiriyorlar. Bu yüzden sabah çalışmaları hızla başlıyor ki öğle yemeği yetişsin. Öğle yemeğimizde artık bir klasik olmuş olan Permakamp çorbasına bu ay domates ve sarımsak soslu taze makarna ve ev yapımı yoğurt eşlik ediyor. Permakamp çorbası bizim önemli bir rutinimiz ama çorbanın yanındaki yemek her ay değişecek. Yani çocuklar her geldiklerinde başka bir yemek pişirecekler. Mevsimine uygun basit ve lezzetli yiyecekler var programımızda. Mutfak atölyesinde bu yıl sadece, öğle yemeklerinde birlikte yiyecekleri gıdaları üretecekler. Sirke, turşu, ev yoğurdu, vb. Mutfaktaki sabah ekibi öğle yemeğini yetiştirirken, öğleden sonra ekibi destek gıdaları üretiyor olacak. 

Mutfaktaki ekip öğle yemeği telaşındayken, biz de yaz bahçesinden kalan tohumları topluyoruz çocuklarla birlikte. Tohumların farklılıklarını inceliyor, fesleğenin tadına bakıyoruz, ve arada bulduğumuz tek bir biberi paylaşıp yiyoruz. Sepet ve kutularımızda farklı farklı tohumlar biriktiriyoruz. Kokluyoruz, elliyoruz, içlerini açıp inceliyoruz. Sadece kurumuş olan tohumları topluyoruz, yaş olanları güneş kurutsun diye dalında bırakıyoruz. Topladığımız bu tohumları bahar ayında yine çocuklarla beraber serada filizlendireceğiz ve ardından toprağa ekeceğiz. Doğanın ritmini takip ediyoruz. Tohumları topladıktan sonra iki farklı yerde bulunan kompost alanlarımızı ziyaret ediyoruz. Solucan kompostu ve soğuk kompost. Aralarındaki işlev farklılıklarını konuşuyoruz, içlerine neleri atıp neleri atamayacağımızı da elbette. Atık sınıflandırma meselesi Permakamp’ta çok önemli. Atıkları doğru sınıflandırdığımız taktirde çoğunu dönüştürebiliyoruz. Yiyemediğimiz pişmiş yemekler hayvan dostlarımız kovasına, çiğ meyve ve sebze atıkları kompost kovasına gidiyor. Ancak bu iki kovaya da beyaz peçete ve plastik benzeri şeyler atamıyoruz. Bu tür atıklar için ambalaj çöpü kovamız var. Arazide tekrar kullanıma sokamadığımız tek kova bu kova ne yazık ki. Bununla ilgili bilgiler üzerinde duruyoruz öncelikle. Hangi atık tekrar kullanılamayan çöp olur arazide? Bunun için nelere dikkat etmeliyiz? Elbette arada bir solucanları çıkarıp elimize alıp eğleniyoruz da J. Tohum ve kompost üzerine yaptığımız çalışmalardan sonra, bahçe ekibi öğretmenlerinin eşliğinde kubbe yapıya sınıf çalışması yapmaya giriyor. Kubbe yapıda üç araştırma istasyonu var. Bunlardan biri böcek araştırma alanı. Topladığımız ölü böceklerin bulunduğu kutular, böcek kitapları ve kartlarının yanı sıra büyüteçlerin olduğu bir masa. Burası çocukları çok heyecanlandırıyor. Diğer bir alan da tohumlarla ve bitkilerle ilgili bir masa; burada az önce birlikte topladığımız tohumlarla ilgili kitaplar var. Başka bir masada da bu dönem elementimiz olan su elementi üzerine kitaplar duruyor. Böcekler ve tohumlarla ilgileniyor çocuklar bu defa elbette.

 Saat 12:00 öğle yemeği zamanı. Orman yürüyüşündekiler de dönüyor kampa. Çorba, ekşi maya köy ekmeği, domates soslu taze makarna ve ev yapımı yoğurt keyifle yeniyor. Yemekten sonra bulaşıklar yıkanıyor, öğretmenlerin ve Tolga’nın desteğiyle. Şimdi sıra en iple çekilen zamanda, yani serbest oyun zamanında. Çocuklar ağların üzerinde, ağaç evde, kum havuzunda ve pek çok yerde kendi oyunlarına dalıyorlar büyük bir keyifle. Neşeli sesler uçuşuyor her yerde. Bu zaman dilimi Permakamp’ta gerçekleştirdiğimiz her atölyeden daha kıymetli bir yanıyla. Yapılandırılmamış zaman diliminde açık havada kendi oyunlarını tasarlamak, kendi yapabilirliklerini tartmak çok kıymetli bir deneyim çocuklar için. Coşkulu oyun zamanı saat 13:00’da tekrar rutin çalışmalara bağlanıyor. 4. Sınıf öğrencileri benimle ve öğretmenleri eşliğinde orman yürüyüşüne çıkıyorlar. 3. Sınıf ve 2. Sınıf öğrencileri bizim ardımızdan 10 dakika daha serbest oyun oynuyorlar ve ardından öğretmenleriyle birlikte açık alanda sınıf çalışması yapıyorlar. Kitaplar yine aynı; böcekler, tohumlar ve su elementi ile ilgili kitaplar. Biz ise sakince yürüyoruz ormanda. Orman rotamız farklı geçen senelere göre. Çocuklar rutinleri seviyor aslında; ormanda bildikleri köşelere ve bir önceki barınağa da gitmek istiyorlar. Bir sonraki buluşmamızda o tarafa yürüme kararı alıyoruz birlikte. Şimdi yeni rotayı takip ediyoruz. Bu rota geniş bir çayıra bağlanıyor. Komşularımızdan çoban Nimet Amca koyunlarını ve keçilerini burada otlatıyor. Sürüyü ürkütmeden geniş çayıra yayılıyoruz. Çayır yemyeşil ve göz alabildiğine devam ediyor. Nimet Amca ve keçileri de geliyor yanımıza. Çocuklar geniş alanda oyunlara dalıyorlar, keçileri izleyip onları taklit ediyorlar. Nimet Amca’ya sorular geliyor. Neden bazı keçilerin çenesinde tüyler var? Bu keçiler tos atar mı? Neden buradasınız? Hep mi buradasınız? Sohbetlerden ve oyunlardan sonra istemeye istemeye geri dönüş yoluna düşüyoruz; aslında bıraksalar tüm günü bu çayırda geçirebiliriz. Okula dönüş vakti yaklaşmış ve ayrıca dönüş yoluna çıkmadan yapılması gereken hazırlıklar var elbette. Gelirken kullandığımızdan farklı bir patikadan geri dönüyoruz. 

Biz orman yürüyüşündeyken, 3. Sınıf ve 2 Sınıf öğrencileri  açık sınıf çalışmalarını tamamlayıp dört ayrı çalışmaya ayrılıyorlar. Bir grup mutfakta Nesrin’le birlikte bir sonraki okulun yiyeceği yoğurdu mayalıyor öncelikle. Onların öğlen yediği yoğurdu da dün başka bir okul mayalamıştı nitekim. Sonra turşu kuruyorlar birlikte. Fermantasyon üzerine konuşuyoruz bu sıralar mutfakta, ve bir mutfak güncesi tutuyoruz mutfakta yaptığımız çalışmalar hakkında. Mutfak ekibi fermantasyon hakkında konuşurken, bir grup Tolga ile birlikte kestane ağacının altında şahane kestaneler topluyorlar dikkatlice. Bir diğer grup Seteney’le birlikte oyun alanında eski tencere tavalarla bir müzik panosu hazırlıyor... 

Bugün yanımızdaki Cam Ocağı Vakfı’nda yaşlanmış büyük kavak ağaçlarını kestiler gün boyunca. Bizim ekip de sabah sık sık gidip bu işlemi izlemişti. Biz ormandayken kesim işlemi bitince Mehmet ve bir grup öğrenci uzun ağaçlardaki kalın dalları testere ile kesmişler ve oyun alanında yeni bir barınak yapmak üzere çalışmalara başlamışlar. Biz ormandan döndüğümüzde her köşede çocuklar harıl harıl kendi işlerine dalmış durumdaydı. Ben artık toparlanma zamanı olduğunu söylediğimde tüm çocuklardan: “Ay ay okula mı dönüyoruz? Ama bizim işimiz daha bitmedi?” sesleri yükseldi. Yoğun ve çok keyifli bir gün geçirdik birlikte.

Güneş Savaş

Sonbahar Çalışmaları ve Çocuklarla Tekrar Buluşma Heyecanı. Serbest Gezen Çocuklar Programı’nın başladığı geçtiğimiz Salı günü bizi yağmur karşılamıştı Permakamp’ta; bugün ise güneş var. Henüz çocukların Permakamp’ın geleneklerini anımsadığı, rutinlerin oturduğu ilk buluşmalar bunlar. Güne büyük bir çember saati ile başlıyoruz. Kendimizden bahsediyoruz önce. Mehmet kim, Güneş’le neler yapacaklar? Permakamp’ın nasıl bir yer olduğunu anlatıyoruz çocuklara. Sonra küçük bir arazi turu yapıyoruz. Nerede ne var? Susayınca nereden su bulunabilir? Mutfak dediğimiz yer neresi?